Rozdzióbią nas kruki, wrony (Stefan Żeromski).

"Rozdzióbią nas kruki, wrony" to poruszająca nowela, której akcja rozgrywa się pod koniec powstania styczniowego. Opis przygnębiającego jesiennego krajobrazu stanowi wprowadzenie do opowieści o jednym z ostatnich powstańców, który pod przybranym przebraniem chłopa przemyca broń dla swojego oddziału. Mimo że jest świadomy, że powstanie dobiega końca, nie zamierza się poddać. Na polnej drodze napotyka go patrol rosyjski. Żołnierze przeszukują jego wóz i po odkryciu broni dokonują jego morderstwa. Druga część opowiadania przedstawia naturalistyczny opis paniki i cierpienia pozostawionego przy życiu konia, a następnie równie brutalną i szokującą scenę rozszarpywania ciała zabitego powstańca przez stado wron. W ostatniej części pojawia się chłop z pobliskiej wsi, który plądruje zwłoki, a następnie wrzuca trupa powstańca i pozbawione skóry zwłoki konia do jednego dołu z kartoflami. Nowela stanowi oskarżenie skierowane przeciwko tym, którzy ponoszą odpowiedzialność za ciemnotę i nędzę ludu. Bez przemian społecznych naród grozi zagładą. Żeromski kończy utwór pesymistycznymi słowami: „Zza świata szła noc, rozpacz i śmierć”.

Это волнующая повесть о конце восстания. Интригующее вступление - унылый осенний пейзаж - рождает повествование об ужасах, которые обрушиваются на голову одного из последних повстанцев; переодетый в крестьянина, он тайно перевозит оружие для своей группы. Он не отступает, хотя знает, что восстание угасает. На пустынной дороге он случайно встречает русский патруль, который обыскивает его телегу и, обнаружив оружие, приговаривает к смерти. Вторая часть состоит из натуралистического описания паники и мучений живого коня, а затем - такой же жестокой и потрясающей сцены, когда стая ворон терзает труп погибшего повстанца. В финальной части появляется крестьянин из ближайшей деревни, который крадет останки и хоронит их вместе в одном погребе с мешком картошки. Рассказ представляет обвинение тем, кто должен нести ответственность за темноту и нищету народа. И без каких-либо социальных перемен народу грозит разрушение.