Գեղեցիկ Վարթիկը (Րաֆֆի).

"Գեղեցիկ Վարթիկը" գիրքը գրվել է 1972 թվականին Ռաֆֆին կոտոյանի կողմից։ Երբեմն դրա միջոցով նկատվում են ժամանակաշրջանի կենսական, սոցիալական և ազգային-քաղաքական հրատապ խնդիրների մասին։ Վեպում արտացոլում է հայ գյուղացիության բնությունը, ստրկական ու տառապալից առօրյան՝ մտավոր եւ գրական շարժումով։ Այս գեղեցկությունից կարելի է երեք հիմնական բնություններ հայցնել՝ պարսկական ավատատիրական իրականությունը, հայ գյուղացիության ստրկական կամ ընչաքաղց հետևող կենսաբանությունը, իսկ վերջինիս ընտանիքի հետ կապված բնությունը։

Գլխավոր հերոսի, Վարթիկի, մասին է գրված գեղեցկությունը։ Վարթիկը մեծատառ է գտնվում մեկ հարսանեկան հայ գյուղում, որտեղ նույնիսկ մահը ունի ընդհանրացում։ Դրանից հետո ենթադրվում է մեծատառի հայրը անմիջապես տալիս է գործել դեպի այլ մարզեր, որտեղ մեծատառը ստացում է որոշ փորձեր, ինչպես նաև հայրը շարունակում է գրավել տարբեր տեքստներ, որոնք նպաստում են մեծատառի մահվան պատճառներին։

Գեղեցկությունը առաջացնում է բազմաթիվ հարցումներ, որոնցից մեկը այն է, թե ինչպես հանդեպ մեծատառը գտնվում է նույն հարսանեկան գյուղում, որտեղ նրա մահը էլ իրականություն է առաջացել։ Գործողություններն ավելի մանկավարժների մեջ բացահարվում

Раффи написал роман «Мученица Варттик», где попытался описать актуальные вопросы времени с позиции социальных и национальных-политических проблем. В романе выражена муканская общественная среда, стойкость и страдание армянского народа. Варттик – это старая женщина старшего возраста. Она уже осознала мучения чужой участи в юности. Вершиной всего для молодой женщины становится любовь к ее внуку. Однако, упрямая Вартик остается непреклонной, отказываясь стать женой внука и участвовать в разрушении своей семьи.

Книга Раффи «Цвет граната» написана в 1948 году, в ней автор рассказывает о вопросах современности, анализируя социально-политические проблемы и выдвигая чуственные и литературные поиски. В книге автор представляет иранскую художественную действительность, повседневное звучание коллективной цивилизации и религиозного ислама. Вартик — полусорокалетняя армянка, которая уже осознала европейскую жестокую и странную судьбу в молодости. Однако независимая Вартик отказывается быть возлюбленной сына хозяина и придерживаться обычаев своей семьи: она вдова.