Առաքյալը (Մուրացան).

Ողջույն, ահա ռուսերեն տարբերակը.

Առաքյալը - վեպում Մուրացանը, հիմնականում ռեալիստորեն պատկերելով իրականությունը, գյուղում գործելու առաքելությունը դնում է նյութական կարիքից ազատ բուրժուական ինտելիգենցիայի վրա. բայց միաժամանակ, իբրեւ ռեալիստ, ցույց է տալիս, որ դա անհնար է, այդ ինտելիգենցիան ընդունակ չէ նման անձնազոհության: “Առաքյալ” վեպում նույնպես նկատելի է նարոդնիկական հայացքների ազդեցությունը՝ ինտելիգենցիայի դեպի գյուղ գնալը, անհատի դերի գերագնահատումը, գյուղը քաղաքից պատնեշելու, քաղաքին հակադրելու տենդենցը: “Առաքյալում” հիմնականում հաղթանակեց Մուրացանի ռեալիզմը, Չիբուխլուի պատկերում, ինչպես արեւը մի կաթիլ ջրում, արտացոլված է անսահման կարիքի ու հետամնացության մեջ գտնվող հայ գյուղի պատկերը: Վեպում Մուրացանը կերտել է բազմաթիվ տիպեր։ Պետրոս Կամսարյանը, նրա մայրը, Մոսին, Սային, Խոջան, Պետին, տեր Վանը ունեն ռեալիստական նկարագրեր։

В книге Мурацан пытается освободиться от материалистических потребностей, сосредотачивая сюжет на воздействии на реальную действительность, но в местах он представляет реалистичные сцены, доказывающие, что это неосуществимо, так как подобных людей не существует. Нечто большее чем простая реальность видно и в загадочной фигуре Прокопия: его тяга к городскому, переоценка личностных значений и стремление включить деревню и уезд в свои связи. В романе Мурацан показывает множество типов характера и персонажей, показывая их отличными друг от друга. Мать Прокопа, Мосин, Сайин, Хоцджан, Петин и тесть Ванин имеют реалистические портреты.